Fotoğrafta Kompozisyon Oluşturmanın 12 Yolu

Fotoğrafta kompozisyon oluşturmanın sabit kurallar yoktur, buna rağmen fotoğraflarınızın etkisini artırmanıza yardımcı olabilecek tavsiyeler vardır.

Profesyonel fotoğrafçılara bir fotoğrafı neyin çarpıcı yaptığını soracak olursak, muhtemelen tüm farklı yanıtları paylaşmak için yepyeni bir blog dizisine ihtiyacımız olurdu. Yine de, büyük çoğunluğu muhtemelen tek bir cevabı verirdi: kompozisyon. Bir çekimde öğelerin düzenlenme şekli, türü ve işlem sonrası düzenlemeleri ne olursa olsun, görüntünün daha sonra nasıl algılandığı konusunda büyük rol oynar. O kadar önemlidir ki, fotoğraflarınızı bir sonraki seviyeye taşımak için kanıtlanmış sayısız fotoğraf kompozisyon kuralı vardır. Bu tavsiyeler hakkında genel bir fikir edinmenize ve bunları bir sonraki fotoğraf çekiminizde kullanmaya başlamanıza yardımcı olmak için oniki maddelik bir liste hazırladık.

Fotoğrafta Kompozisyon Nedir?

En basit ifadesiyle, kompozisyon fotoğrafı var eden elementlerin düzenlenmesidir. Fotoğrafı oluşturan bir kaç tane veya bir çok farklı element olabilir. Fotoğrafçının kadrajına yerleştirdiği bu unsurlar fotoğrafı, bakan kişi için ilginç hale getirir.

Örneğin bir balonu kovalayan bir çocuğun fotoğrafını çekerken, hikayeyi bakış açımıza göre farklı anlatma şansımız vardır. Kompozisyon bir sanatçının hikayesini anlatma şeklidir aynı zamanda.

Fotoğrafta kompozisyonun genel bir tanımı yapmış olduk. Fotoğrafı oluşturan bu unsurlar fotoğrafta anlatmak istediğimiz hikayeye ve amacımıza hizmet etmeli.

Elementleri yerlerini değiştirerek de düzenleyebiliriz. Buna iyi bir örnek still life ve portre fotoğrafçılığıdır. Nesneler sabit olduğunda kompozisyonu kurmak için daha fazla şansımız olur.

Sokak fotoğrafçılığına gelince, sahneyi fotoğraflarken neslerin yerleri hakkında pek söz sahibi olamayız. Ancak çekeceğimiz yeri seçebiliriz. Daha sonra da nesnelerin kadrajına girmesini bekleyebiliriz.

Kompozisyonu değiştirmek için diğer bir yöntem de çekeceğimiz yeri değiştirmektir. Manzara fotoğrafçılığındaki gibi nesnelerin yerlerini değiştirme şansımız olmadığında yerimizi değiştiririz.

Şimdi gelelim kompozisyon oluştururken size yardımcı olacak yöntemlere:

Fotoğrafta Kompozisyon Oluşturmanın 12 Yolu

1- Üçüncüler Kuralı ve Kullanımı

İnsan gözünün üçe bölünmüş görüntülere daha fazla ilgi gösterdiği fikrine dayanarak, bu muhtemelen en iyi bilinen fotoğraf kompozisyon kuralıdır. Kadrajınızın hayali dokuz eşit bölüme ayrıldığını hayal edin. Fotoğraf çekmeye hazır olduğunuzda nesnenizi veya sizin için önemli unsurları kesişim yerlerine veya 9 tane olan çizgilere yerleştirmeniz gerekiyor. Temel ızgaramızda iki yatay, iki de dikey çizgi bulunur.

– Önemli elemanları kuvvet noktalarına yerleştirebilirsiniz.

– Önemli elemanları  yatay çizgilere yerleştirebilirsiniz. (Manzara fotoğrafçılığında olduğu gibi)

– Önemli elemanları dikey çizgilere yerleştirebilirsiniz. (Genelde insanla çalışırken işe yarar)

Üçüncüler kuralı ne zaman uygulanır? Bozabilir miyiz?

Üçüncüler kuralını öğrenmek ve kuralı anlamak temelde size ne zaman kullanıp, ne zaman kullanmayacağınızı seçme olanağı verir.

Fotoğrafçılıkta Üçüncüler kuralı uygulaması en kolay kuraldır. Arkaplanınıza veya çerçevedeki harekete göre uygulamayı veya uygulamamayı seçebilirsiniz. Kuralı uygularken fotoğrafta görünmesini istediğiniz bir detayı çerçevenin dışında tutmak istemeyebilirsiniz. Tercih deklanşöre basarken yine size kalıyor. Bu kararı verirken simetri, kontrast, ana çizgiler, yüzler, gözler veya punktun noktası gözeteceğiniz elemanlardır.

Üçüncüler kuralı

Bu kuralın temel katkısı size konusu merkezlenmemiş fotoğrafların iyi ve başarılı sonuç verebileceğini hatırlatmaktır. Çoğunlukla fotoğrafa yeni başlayanlar konuyu fotoğrafın merkezine yerleştirmeye meyillidirler. Merkeze yerleştirme çok güçlü sonuç verebilir, ancak her fotoğrafa uyguladığınızda sıkıcı bir hal alır. Yarattığı anlam sınırlıdır. Üçüncüler kuralını uygulayarak görselinize merak ve çeşitlilik katabilirsiniz.

Fotoğrafçı: Umur Dilek

Lightroom’da klavyenizde ‘R‘ ye basarak ızgara görünümüze geçebilirsiniz. Crop’a tıklayarak da ızgarayı görmeniz mümkün.

Photoshop’ta rehberleri kullanarak ızgaraları fotoğrafın üstünde görebilirsiniz; View>New Guide

2- Doğal Çerçeveleme

Ana konuyu çerçevelemek için görüntüdeki öğeleri kullanmak, izleyicinin dikkatini doğrudan konuya çekmenize yardımcı olacaktır. Ayrıca çekim içindeki istenmeyen nesneleri gizlemek veya konu etrafında bir bağlam oluşturmak için de kullanılabilirler. İsmin sizi aldatmasına izin vermeyin – çerçeve olarak yapay veya insan unsurları da kullanabilirsiniz.

Çerçeve kullanma

3- Yönlendiren Çizgiler

Bir görüntüye bakarken, görüşümüz bilinçsizce onun içindeki çizgileri takip eder. Bu öncü çizgilere ve bunları kompozisyonunuza nasıl yerleştirdiğinize dikkat etmek, izleyicinin gözlerini istediğiniz yerden ve istediğiniz yere yönlendirmenize olanak tanır. Bu satırların etrafına çeşitli konular yerleştirebilir veya sonunda bir ana konu kullanabilirsiniz. Yollar, nehirler, patikalar ve bulutlar şaşırtıcı ana hatlar oluşturduğundan, bu kompozisyon tekniği öncelikle güzel manzara fotoğrafları çekmek için kullanılır.

Fotoğrafta çizgilerle kompozisyon oluşturma

4- Simetri ve Desen

Hem doğal hem de insan yapımı simetri ve desenlerle çevriliyiz. Özellikle beklenmeyen durumlarda çok göz alıcı kompozisyonlar oluşturabilirler. Bunları kullanmanın bir başka harika yolu da simetriyi veya deseni bir şekilde kırarak sahneye gerilim ve odak noktası getirmektir.

5- Kırpmak

Çoğu zaman bir fotoğrafın ana konusu o kadar küçüktür ki etkisi olmaz. Çevresindeki karmaşanın arasında kaybolur. Konunun etrafını sıkıca kırparak arka plandaki “gürültüyü” ortadan kaldırarak konunun izleyicinin bölünmemiş dikkatini çekmesini sağlarsınız.

6- Arkaplanı Kullanın

Bu kuralın kritik önemine rağmen, unutmanız en muhtemel olanı olabilir. Çekim sırasında konunun içinde kaybolmak çok kolay olabilir, ancak daha sonra arka planın görüntüleri tamamen mahvettiğini fark edebilirsiniz. Yoğun bir arka planın dikkatleri üzerine çektiğini veya kullandığınız lenslerin farklı katmanları düzleştirdiğini ve karıştırdığını görebilirsiniz. Bu sorunu önlemek için ana nesnenizi düz bir arka planın önüne koyun veya dar bir alan derinliği sağlayan geniş diyaframlar kullanın.

7- Derinlik Yaratın

Fotoğraf iki boyutlu bir ortam olduğu için, gerçek sahnede mevcut olan derinlik hissini iletmek için kompozisyonumuzu dikkatli bir şekilde seçmeliyiz. Nesneleri ön plana, orta zemine ve arka plana dahil ederek bir fotoğrafta derinlik oluşturabilirsiniz. Bir başka kullanışlı kompozisyon tekniği, bir nesneyi diğeriyle kasıtlı olarak kısmen gizlediğiniz örtüşme tekniğidir. İnsan gözü bu katmanları doğal olarak tanır ve zihinsel olarak onları ayırarak daha derin bir görüntü oluşturur.

Fotoğrafta derinlik kullanma

8- Negatif Alan Kullanımı

Boşa endişelenmeyin, çekimlerinize karamsar bir köşe eklemenize gerek yok. Negatif boşluk, bir kompozisyonda ana konuyu çevreleyen alana verilen isimdir. Kompozisyonunuzun çoğunu bu negatif alanla işgal etmek, insanların dikkatini hızla çeken dramatik kompozisyonlarla sonuçlanacaktır. Olumsuz tarafı, sahnelerin nasıl görülmesi gerektiğine dair önyargılarımız, beklediğimiz kadar iyi olmayan görüntülerle sonuçlanabilir. Bundan kaçınmak için, negatif ve pozitif alanların birlikte ne kadar iyi çalıştığına dikkat edin.

9- Fotoğrafta Kompozisyon; Altın Oran

Altın oran en karmaşık ve en önemli kompozisyon kurallarından biridir. Bunu, üçte birler kuralının matematik tabanlı bir versiyonu olarak düşünebilirsiniz. Altın oran aynı zamanda görüntüyü dokuz bölüme ayırarak ana öğelerinizi yerleştirmeniz için çizgiler oluşturur. Ancak ortadaki üçgenler diğerlerinden biraz daha küçük olduğu için bu bölümlerin boyutları eşit değildir. Bu kural, kompozisyona daha fazla karmaşıklık eklemek için altın spiral ve altın üçgenler şeklinde geliştirilebilir.

Leonardo Fibonacci sayılarına dayanan bu tekniklerin tümü, fotoğraf icat edildiğinden beri kullanılmaktadır. Kanagawa’daki Büyük Dalga, Mona Lisa ve Son Akşam Yemeği gibi klasik resimlerde uygulanmasının örneklerini görebilirsiniz.

10- Çerçeveleri Kullanın

Kompozisyon söz konusu olduğunda çerçevelerin çeşitli kullanımları vardır. Konunuzu izole edebilir, gözü doğrudan üzerine çekebilir, arkasındaki istenmeyen öğeleri gizleyebilir, görüntü derinliği verebilir ve bağlam oluşturmaya yardımcı olabilirler. Çerçeveniz insan yapımı (köprüler, kemerler ve çitler), doğal (ağaç dalları, ağaç gövdeleri) veya hatta insan (kollar bir yüze dolanmış) olabilir.

Çerçeve kullanma

11- Merkezde baskın göz

İnsanları fotoğraflarken, baskın gözü fotoğrafın ortasına yerleştirin. Bu, konunun gözleri izleyiciyi takip ediyormuş gibi göründüğü için fotoğrafı daha çekici hale getirir.

Eric Kim, Amsterdam 2015. Ricoh GR Doll Girl

Leonardo da Vinci Merkezli Göz Kompozisyonu:

Ünlü Mona Lisa’nın bile ortalanmış bir göz kompozisyonu var.

Göz teması:

Fotoğrafta göz tam merkezde olmasa bile güçlü göz teması yaratabilirsiniz.

Steve McCurry, Afgan kız.

McCurry’nin ünlü portrelerinden birinde, göz mükemmel bir şekilde ortalanmamıştır, ancak yine de çok güçlüdür:

Steve McCury, Hindistan

12- Desen ve tekrar

Tekrarlama, tek bir çerçeve içinde yinelenen öğeleri ifade eder.

Liem Tiffany, View from Room 1604

Bir şarkı için ritim ne ise, fotoğraf kompozisyonunda tekrar odur.

Bir öğenin, rengin veya öğenin tekrarı bir desen oluşturur ve desenler gözü bir fotoğrafa çeker.

Fotoğraf kompozisyonunda tekrar kırılır mı?

Evet! Ancak bu, fotoğrafınızda ulaşmak istediğiniz hedefe bağlıdır. Fotoğrafınızın sakin bir duyguyu yansıtmasını istiyorsanız, eksiksiz desenler harika çalışır. Aynı zamanda, kırık desenler, izleyicilerin dikkatini eksik veya yerinde olmayan parçalara çeker.

Desen ve tekrar

Tıpkı bir şarkıda ritim değişince etkisi arttığı gibi, fotoğrafta tekrar bozulduğunda derinlik ve ilgi yaratıyor. İzleyicinin durup fark etmesini sağlar. Bazen desendeki kırılma çok bariz olur, bazense biraz daha gizli olabilir.

Kompozisyonda desen ve tekrar

Kaynakça: